Herfst !

Deze woensdagmiddag POMPOENOOGST ! Kom mee helpen of schuif lekker aan bij het vuur voor een kopje soep en rooster je eigen maiskolfje op het vuur!

Was er al sprake van een meteorologische herfst vanaf 1 september. Pas na deze zondag voelde ik het ook echt. Enorme buien koelen geregeld alles af. Koel en nat in de tuin dus maar gelukkig warmt en droogt de zon zodra hij door gebroken is alles weer fijn op. Om de herfst en de oogst te vieren hebben we 2 activiteiten deze week. De gezamenlijke pompoenoogst op woensdag en het oogstfeest op zaterdag.

Op zaterdag 23 september is er weer een oogstfeest in de Ommuurde Tuin. We gaan de rijkdom van de oogst vieren. Tijdens het Oogstfeest zullen er kraampjes zijn bemand door verschillende voedselinitiatieven en andere creatievelingen uit de omgeving; Grebbeveld Schapen met goulash en vachten, MergenMetz met chocolade en worst, Jessica Koomen met haar nieuwe boek, Zalig Fruit van Rowan, honingdrank van Robins Mede, Urban Funghi met prachtige paddestoelen, Vreemde Streken met duurzame kadootjes, Sarah met zeepjes en Kunst door Jacob. Natuurlijk worden er ook door de tuinders om 11.00, 13.00 en 16.00 rondleidingen in de tuin gegeven. 

Heb je altijd al willen weten hoe die lekkere kimchi gemaakt wordt die op onze tuin tosti te vinden is, vraag dan vooral aan Giel Dons die in de keuken of achter de hapjes te vinden is. Of wellicht wil je meer weten over de varkens van MergenMetz in Doorwerth of de schapen van Marjel die door de hele regio natuurgebieden helpen onderhouden. Kom dan zeker langs! Deze zaterdag zijn al onze pompoenen te bewonderen en van alles te leren over de biodiversiteit in de Ommuurde Tuin bij de tafel van de KNNV van Rhea.

Natuurlijk zijn de tuin, het terras en de winkel open, zijn er proeverijtjes en is onze taartentafel weer goed gevuld. Ook is er lekkere pompoensoep en quiches voor de hartige trek. Kinderen kunnen speuren in de tuin met de speurtocht GoedGemutst en broodjes bakken boven het vuur. Het belooft een gezellig en inspirerende dag te worden. Tot de 23e?! 

We hebben Edamame of te wel verse groene sojaboontjes voor jullie geteeld! Door veel regen tijdens de bloei hebben ze niet zo goed gezet. Er zit vaak maar 1 boontje in een peul ipv 3... Je kookt de boontjes 2 minuten in zout water in de schil en na het afkoelen kun je ze uit de peul halen als een soort snackje tijdens het eten. Je kunt dit natuurlijk ook vooraf doen maar mijn ervaring is dat het gekookt net makkelijker gaat. Let wel op dat je ze niet plat knijpt! 

Edamame is een lekker hapje maar vooral ook goed voor de grond omdat het stikstof vastlegt. Daarvoor hebben ze wel de juiste bacteriën nodig. Die geven we ze mee bij het zaaien. Deze Japanse plant zou er anders alleen voor staan in het verre westen. 

De veldsla begon her en der al een beetje te schieten door het mooie weer dus we oogsten ze wat eerder dan gepland. Verder nog een leuk kropje salanova erbij. De sla blijft lekker doorgroeien. Dus ik hoop dat we de komende weken sla in het pakket kunnen blijven doen. Vandaag plantten we nog de laatste eikenbladsla en radicchio in de kas voor het laatste pakket. Het blijft er mooi uitzien in de kas; met dat jonge groen op de grond en de oude rijpe gewassen erboven. We maakten eerst de grond los met de grelinette want de bodem moet zich nog echt ontwikkelen in de kas. Ik zag gelukkig heel wat wormen! En hierna hebben we een laagje Bokashi compost op de grond gelegd. Deze compost maken we van alle gewasresten en onkruid. Dus zelfs alle groenten die het pakket niet halen omdat er teveel aan gegeten is door slakken bijvoorbeeld worden weer benut!

De stoofpeertjes zijn van de eeuwenoude perenboom Beurre Alexandre Lucas. De boom waarschijnlijk nog uit de tijd van koning Willen III staat aan de rand van de tuin en geeft elk jaar een overvloed aan peertjes. Omdat het valpeertjes zijn kun je ze niet lang bewaren. Schil de peertjes en zet ze in water met wat suiker en kaneelstokje op en kook ze 30 minuten tot 2 uur. Hoe langer je ze kookt hoe roder ze worden. Maar je kunt er ook een scheut wijn bij doen natuurlijk. Ik krijg al water in mijn mond als ik denk aan die mooie kleine peertjes liggend in een chocolade saus. Die laatste maak je heel makkelijk door pure chocola te breken /snijden in kleine stukjes en die met scheutjes kokend water te vermengen tot je de juiste dikte hebt. Met earl grey thee geeft het een nog lekkerder resultaat. 

In het kolenbed zijn de slakken heel blij… De paksoi en spitskool hebben dan ook wat gaatjes. Vandaag at ik geroerbakte kool. Een gefruit uitje, een halve paprika en fijngesneden kool (in dit geval restjes spits, Savoie en palmkool, ik kan nooit wat weggooien) wat gedroogde tijm, rode peper en een scheutje room in een gietijzeren pan en na 5 minuten de verse pasta erbij. Mmmmm

Alouette aardappelen zijn resistent tegen phytophthora (wat veel H’s he) en hebben dus lang kunnen groeien en hebben daarom ook prachtig grote knollen. Geschikt om te koken, bakken of lekker in parten in de oven te poffen. Besprenkelen de parten met wat olijfolie en wat rozemarijn. De rozemarijn komt uit mijn voortuin. Ik kan nu weer wat makkelijker naar binnen. ;-)

STAGIAIRES STELLEN ZICH VOOR: Ynze Hooijsma is tweedejaars Warmonderhof student borglandbouw en is op het moment ook nog werkzaam op zorgboerderij de Hondspol in Driebergen. Op woensdagen versterkt hij ons team in de Ommuurde Tuin.

"Voorheen werkte ik (ynze, 32 jaar) in de ecobouw. Daar bouwde ik de houten skeletten voor duurzame huizen. Daarnaast heb ik veel tijd en energy in eco activisme gestoken. Omdat ik leergierig ben is het tijd om wat nieuws te leren. Daarom leer ik nu graag alles over dat wat groeit en bloeit om zo duurzaam ons voedsel te kunnen produceren. In de toekomst lijkt het mij fijn dit samen met zorg te kunnen combineren.”

23 september oogstfeest - wees erbij!

Op zaterdag 23 september is er weer een oogstfeest in de Ommuurde Tuin om de rijkdom van de oogst te vieren. Tijdens het Oogstfeest zullen er kraampjes zijn bemand door verschillende voedselinitiatieven en andere creatievelingen uit de omgeving; Grebbeveld Schapen met goulash en vachten, MergenMetz met chocolade en worst, Jessica Koomen met haar nieuwe boek, Zalig Fruit van Rowan, honingdrank van Robins Mede, Urban Funghi met prachtige paddestoelen, Vreemde Streken met duurzame kadootjes, Sarah met zeepjes en Kunst door Jacob. Natuurlijk worden er ook door de tuinders om 11.00, 13.00 en 16.00 rondleidingen in de tuin gegeven. 

Heb je altijd al willen weten hoe die lekkere kimchi gemaakt wordt die op onze tuin tosti te vinden is, vraag dan vooral aan Giel Dons die in de keuken of achter de hapjes te vinden is. Of wellicht wil je meer weten over de varkens van MergenMetz in Doorwerth of de schapen van Marjel die door de hele regio natuurgebieden helpen onderhouden. Kom dan zeker langs! Deze zaterdag zijn al onze pompoenen te bewonderen en van alles te leren over de biodiversiteit in de Ommuurde Tuin bij de tafel van de KNNV van Rhea.

Natuurlijk zijn de tuin, het terras en de winkel open, zijn er proeverijtjes en is onze taartentafel weer goed gevuld. Ook is er lekkere pompoensoep en quiches voor de hartige trek. Kinderen kunnen speuren in de tuin met de speurtocht GoedGemutst en broodjes bakken boven het vuur. Het belooft een gezellig en inspirerende dag te worden. Tot de 23e?! 

Oogstfeestjes

Op maandag zijn we in de ochtend druk met het oogsten voor restaurants en de planning voor de week. Deze week was er zo’n grote bestelling van de nieuwe winkel dat het amper in de Paus auto paste! In de middag hebben we op maandag tijd om de tuinklussen aan te pakken. Het onkruid is ondertussen weer aardig onder control! Ik sta de laatste weken dinsdag extra vroeg op om fris achter de computer te kruipen en een briefje te dichten, maar zelfs dat lukte niet want de computer was blijkbaar ook gaar van de warmte en werkte niet mee, gelukkig heb ik hem nu weer aan de praat. Ik kan me trouwens voorstellen dat iedereen na dit hete weekend gaar was. In de tuin hebben we echter weinig last gehad van de afgelopen hete en droge anderhalve week. De grond had nog meer dan voldoende vocht. Alleen de net ingeplantte aardbeien heb ik wel regelmatig water gegeven. Het was echt heerlijk weer even opdrogen en opwarmen. De courgettes begonnen direct weer meer vruchten te geven. Tijdens de regen afgelopen zomer zijn er ook veel bloemen niet bevrucht… Het was gewoon te nat voor de insecten om te gaan vliegen!

De suikermais is prachtig aan het afrijpen. Die lekkere kolven geven een prachtig en vrolijk kleurtje aan je maaltijd. Hou je niet van knagen dan kun je het er ook voorzichtig afsnijden. Hoewel ik het ook wel eens mensen het met een vork heb zien doen. Vaak lukt dat beter met wat oudere mais met harde korrels. Deze mais is zo vers en jong dat de korrels snel kapot gaan. Ik hoor graag andere tips om de korrels eraf te krijgen. Dan zijn ze ook geweldig in soep of in een lekkere Mexicaanse stoofschotel. De borlotti stond op de planning voor deze week maar is door de hitte zo snel afgerijpt dat we ze nog laten hangen tot ze allemaal droog zijn. Met de salie maak ik als de suikermais er weer is salie-boter. Bak de salie in een beetje olie of boter heel licht bruin. strooi er een klein beetje zout over. Laat afkoelen. Nu zijn de blaadjes heel lekker knapperig. Meng de gezouten knapperige blaadjes met zachte boter en laat het in de koelkast weer opstijven. Hierna kun je het in een blokje of plakje serveren bij de warme mais kolf. De blaadjes die je niet gebruikt kun je in een goed afgesloten pot een paar weken bewaren.

Het is echt bizar wat er allemaal gebeurde afgelopen week in de tuin. Naast de second wind voor de courgettes, het in een keer afrijpen van de borlotti zijn ook de Edamame boontjes ineens dik! Ik denk niet dat we die er voor de pakketten van deze week nog afkrijgen maar dan gaan ze in de koelcel en komen ze volgende week in het pakket! De eekhoorn zit nu dagelijks in de tuin (te schelden op ons) want de hazelnoten beginnen te vallen. De eekhoorns hebben altijd het grootste deel van de oogst maar dit jaar zullen ze het ook wel nodig hebben. In de bomen rond de tuin zitten bijna geen eikels of beukenootjes. Het koude voorjaar heeft een boel bomen verrast.

We oogsten nog steeds mooie sla en radijsjes. De radijsjes zijn ook lekker om te bakken. Ik had er door een stoofpotje gedaan en dit is gewoon lekker opgepeuzeld door zoonlief. Terwijl hij normaal niets van radijsjes moet hebben. Snijbiet eten we meestal als een soort spinazie met paddestoelen en room. Lekker bij een (verse) pasta met wat krokant gebakken salie. Omdat de courgettes en patisson zich zo happy voelden afgelopen week hebben we weer mooie oogst voor jullie. De patisson heeft een iets harder schilletje dan de courgette en gebruik ik met name om te vullen. Denk eens aan seitan-gehakt, kaas-crumble, of een tartaar van wortel met kappertjes. d

De grote courgettes lenen zich voor lange geschaafde plakken die je in een spiraalquiche kunt verwerken. Tip: halveer de courgette zodat je quiche niet te hoog wordt. De prei is helaas niet zo mooi. De preimot heeft flink zijn best gedaan dus we hebben de slechtste bladeren eraf gehaald maar er zit her en der nog wel gaten in het loof. Fijngesneden zie je daar gelukkig niets van.

POMPOENOOGSTDAG

Volgende week woensdag 20 september is het zover. We gaan dan het pompoenenveld leeghalen. Het is altijd een feestje om te zien wat er allemaal verborgen ligt! We hopen natuurlijk op nog meer mooie pompoenen dan vorig jaar. Alle oogstdelers zijn welkom mee te helpen en hierna bij het vuur mais te roosteren en een soepje te nuttigen. We starten om 13u en als het zo snel gaat als vorig jaar dan zijn we om 14:30 al bij het vuur te vinden.

Voorgesteld:

Heyhoi! Ik ben Dana en eerstejaars warmonderhof student. Na mijn studie taalwetenschappen en literatuur, waarbij ik veel bezig was met onze relatie tot de natuurlijke wereld en klimaatverandering communicatie, voelde ik het verlangen zelf mijn connectie te gaan verdiepen en ben ik een tijd op boerderijen en quinta’s gaan vrijwilligen. Hier ben ik gepassioneerd geraakt over permacultuur en agroecologie, en sindsdien ben ik hier over aan het leren - en sinds kort dus in de vorm van een opleiding biodynamische landbouw! Naast mijn stage werk ik ook bij een oesterzwam kwekerij. In mijn vrije tijd ben ik bezig met fermenteren, wandelen en wildplukken, fotografie en lezen, creativiteit en kunst.

Dana, tweede van rechts heeft deze zomer al veel dagen mee geholpen en is nu de lessen zijn begonnen op dinsdag en woensdag (en soms ook donderdag) op de tuin te vinden.

Ander nieuws uit de tuin:

In de tuin hadden we dit weekend de afsluiting van de cursus agro-ecologie in de praktijk. Een groot deel van veertig cursisten hebben hun plannen voor de toekomst gedeeld. Sommigen zijn al als tuinder aan de slag, anderen hebben stukjes grond op het oog of zijn nog op zoek. Het waren hartverwarmende dagen en ik ben altijd zo blij en dankbaar dat dit soort initiatieven inspiratie uit de tuin krijgen!

Ook was er donderdagavond een bijeenkomst van het Stroomgebied in de Ommuurde Tuin met wel 70 mensen. Binnen een EU project is een werkgroep aan het kijken hoe we in het Stroomgebied Zuidwest Veluwe ons meer kunnen verbinden met de regio en hoe voedseltransitie hiermee kan worden gestimuleerd. En kunnen we hier een biculturele beweging mee maken? Zeg maar: hoe verbonden zijn wij eigenlijk met onze grond en het voedsel wat daarop verbouwd wordt? Hoe verbinden we ons weer met de verschillende bewoners en het verschillende landgebruik in de omgeving? We verkenden onze roots en de geschiedenis van het Renkums beekdal, de heuvelruggen en de Gelderse Vallei. Heel interessant en dit jaar gaan we nog vaker bijeen komen om ook naar het nu en de toekomst te kijken op andere plekken in de regio.

Imkerij de Zwarte Bij zoekt opvolging. Wm van Grasstek imkert al 35 jaar in de Ommuurde Tuin. Over een jaar wil hij gaan minderen en zich richten op de bijen bij zijn huis. Er is dus ruimte voor een nieuwe imker waarbij Wim deze een jaar kan begeleiden om zo de kneepjes van het BD-imkeren bij te brengen.

23 september is het jaarlijkse oogstfeest van 10-17 met rondleidingen om 11u,14u en 17u en kraampjes van lokale producenten zoals Grebbeveld schapen, Robin’s Mede, Zalig Fruit Zoelen, Urban Funghi en dit jaar ook kunst!

Sweet Indian summer

Indian Summer maar tussen de aardebeien planten staan heel herfstig prachtig wit doorzichtige paddestoeltjes te shinen. Die moesten vanmorgen op de foto!

De peen heeft dit jaar niet alleen bijzondere kleurtjes maar ook bijzonder vormen. Door de natte zomer zijn de wortels echt heel goed gegroeid. Maar soms wel alle kanten op wat leuke ‘mannetjes' oplevert. De regenboog wortels zijn vooral  in variaties van wit naar geel naar oranje te vinden. Paarse en rode wortels zouden er ook tussen moeten zitten maar die zien we zelden. Hier en daar zijn de wortels al voorgeproefd dit kun je gewoon wegsnijden. Wie we ook tegen kwamen was een koninginnepage. Deze prachtige rups hebben we naar een veldje gezet dat we niet gaan oogsten. Volgend jaar weer mooie vlinders in de tuin!

De bindsla is fijn stevig en bewaar je in de koelkast gerust een week. De andijvie is lekker voor de stamppot of fijngesneden als salade. 

In de kas zijn heel veel muiskomkommertjes te vinden. het plukken is een een heel leuk zoekklusje tussen de bladeren. Nu de andere komkommers aan het eind van hun groeiseizoen zijn gekomen is dit een leuk alternatief. De komkommertjes smaken iets zurig. Je kunt ze ook heel mooi inleggen in pekel om later te gebruiken. In de kas moeten we een deel van de tomaten weghalen omdat er phytophthora in is geslopen. De pruimtomaatjes lijken het nog wel te redden ik ga ze toppen en hopen dat de tomaatjes willen afrijpen. In de kas planten we nu herfstgewassen zoals koolrabi en paksoi. Het is een uitdaging om de teelten zo na en in elkaar te laten overlopen. 

Komende week lijken we een echte Indian Summer te krijgen. De suikermais is aan het afrijpen en kan zo’n warmte boost goed gebruiken. Net als de borlottibonen en de butternut pompoenen... en de tuinders zelf ook ;-). De eerste suikermais was al rijp dus deze week de eerste keer zo’n zoete delicatesse. Je kunt ze op de BBQ roosteren in hun jasje, dan krijgen ze ook een lekkere rooksmaak. Ook in de oven kun je de bladeren erom laten zitten. De mais stooft in zijn bladeren gaar zonder uit te drogen. Het snelste is gewoon een paar minuten koken tot de kleur van lichtgeel omslaat naar donkerder geel. Ik eet het graag met zout en peper en natuurlijk (plantaardige) boter.

Coco rose is een droogboontje dat je ook vers kunt eten. De kooktijd is dan beduidend korter als bij een volledig gedroogde boon: 10 minuten of iets langer. Even proeven dus. De boontjes zijn van een oud Noord-Frans ras dat prachtig rose is en kleine ronde boontjes geeft. Je dopt de bonen als je ze gaat gebruiken. Wil je ze liever gedroogd bewaren leg de bonen in de huls dan te drogen op een rekje. Deze boontjes zijn fijn als eiwitbron in een stoofschotel met tomaat en aubergine, gekruid met Harissa wat knoflook en peterselie.

Het nieuwe schooljaar begint en in de tuin starten ook nieuwe stagiaires! Sommigen hebben in de zomer ook al flink de handen uit de mouwen gestoken. Ze stellen zich de komende weken aan jullie voor. We starten deze week met Loes die al sinds half juni meewerkt. Loes loopt stage op maandagen en vrijdagen en is ook oogstdeler!

Hallo, ik ben Loes Hoogendoorn. Na ook leuk stagewerk op twee andere biobedrijven in de buurt, werk ik op deze prachtige tuinderij tot mijn afstuderen volgend jaar. Ik woon in Renkum met René en onze drie kinders en doe een opleiding biodynamische landbouw aan de Warmonderhof. Mijn milieukundige verleden bestond uit veel kantoorwerk en het is fijn om nu echt iets te DOEN in de biologische landbouw.

In de tuin kunnen we deze week in de middag goed schoffelen! Als het dan te heet wordt kunnen we de aardappelen uitzoeken in de schuur. Ook daar steekt de phytophthora soms de kop op. Wekelijks checken is echt een must. Verder hebben we heel veel bezoekers deze weken van collega-tuinders tot vrijwilligers van e Zonnebloem naar kunstenaars uit de hele wereld op zoek naar inspiratie. Gelukkig wordt het iets rustiger in de tuin en kunnen we hier ook tijd voor vrij maken. Komend weekend zijn er ook de afsluitende dagen van onze cursus voor beginnende tuinders. Dit jaar zijn weer 40 mensen bezig met het starten of verdiepen van een eigen initiatief op het gebied van agro-ecologische landbouw. 

pompoenoogst

De eerste pompoenen!! Het ras is Amoro, mijn favoriet. Mooi dik vruchtvlees, in de vorm van een hart en heerlijk zoet. De pompoenen waren heel vroeg rijp dit jaar. Nu hadden de muizen dat al eerder door en namen elke dag een hapje hier en daar. Hierdoor hebben de pompoenen korstjes gekregen. Deze korstjes kun je niet eten en snij je er makkelijk af, de rest van de schil kun je wel gewoon eten. Hierna kun je de pompoenen verwerken in natuurlijk soep maar je kunt ze ook roosteren in de oven in stukjes. Gebruik je niet gelijk de hele pompoen dan bewaar je rest zonder zaden en zonder af te dekken in de koelkast. De zaden kun je ook bakken en eten als een snackje. De schil bijt je dan open, net als zonnebloempitjes. Maar je kunt ze ook 5 minuten in kokend water leggen en dan eerst het schilletje verwijderen. Leuk klusje tijdens je favoriete serie. De naakte zaden kun je lekker roosteren voor op een salade of ander gerecht. 

De eikebladsla is prachtig en lijkt minder last te hebben van de regen dan de andere sla die we hebben geplant. De enorme harde regenbuien zorgen helaas wel voor zand in de kroppen. Goed wassen dus!

Palmkool of cavolo nero is een hele donkere bladkool. De Italiaanse boerenkool zeg maar. In Italië eten de mensen het in allerlei gerechten, soepen, lasagne, pastasaus, op de pizza zelfs. Ik hou zelf het meest van deze stevige smaak in een rode pasta saus met ansjovis. Maar de sterke smaak van dit visje charmeert niet iedereen dus hier een linkje naar een collega boerderij met mooie recepten.

Vorige week vond ik de bietjes nog te klein. Ze zijn nu ook nog niet enorm groot op een enkeling na, maar wel erg lekker. Ik kook ze kort 25-20 minuutjes, veeg het schilletje eraf en dan snij ik de bietjes in plakjes. Ik vind bietjes met wat balsamico azijn erg lekker dus ik druppel er wat azijn over voor ik ze serveer. Deze week gaan ze onder meer door parelgort samen met wat stukjes geroosterde pompoen, kappertjes en bloemen van Oost-Indische kers en bloemen van knoflookbieslook en een dressing met walnootolie. De zaadjes van Oost-Indische kers kun je inleggen in pekel of in zoetzuur en dan krijg je een heel lekker verrassend knappertje. Gelijk een reminder! Er staan heel veel heerlijke kruiden in de ommuurde tuin. Vraag ernaar in de winkel!

De knolvenkel houdt wel van vocht. In de ochtend blijft de dauw heel lang in het loof hangen en is een prachtig gezicht. Wel regenkleding aan bij het oogsten! Of genieten van een tweede douche… De groente is zo smaakvol dat sommige mensen hem wat spannend vinden. Als je de venkel in een soep verwerkt is de smaak heel mild maar wil je hem echt ontdekken snij hem dan flinterdun in een salade. Wij snijden het grootste deel van het loof eraf omdat de knol dan minder snel uitdroogt. Eigenlijk zonde want je kunt dit fijngesneden ook prima eten. We hebben er een krat van staan als je hier wat van mee naar huis wilt nemen. 

Venkel is ook geweldig in risotto. Fruit een gesnipperd uitje en een teentje knoflook, bak de rijst even kort mee en voeg de juiste hoeveelheid water en/of bouillon en witte wijn toe. Snij de venkel in kleine blokjes en voeg deze 15 minuten voor de eindtijd mee. Rasp de schil van een (BIO)citroen en voeg naar smaak toe en ook wat citroensap voor een zuurtje. Op smaak brengen met zout en zwarte peper. Serveer met fijngesneden venkelgroen, shiso en/of wat rode peper. Ook lekker met geitenkaas of parmezaan.

Shiso of perilla is een Japans kruid wat de frisheid van munt combineert met warme geuren zoals kaneel of komijn. Het is een kruid wat weinig gebruikt wordt maar heel lekker is om te proberen in (Mexicaanse) stoofschotels met bonen maar ook fijngesneden in een salade. Het blad is wat taai en je kunt het dus ook goed gebruiken om kleine pakketjes mee te maken een beetje als sushi zeg maar. Er ligt nog een recept om te proberen waarbij je garnalen wikkelt in shisoblad en het vervolgens door een tempura deegbadje haalt en frituurt. Dat kan natuurlijk ook heel leuk met bloemkool of courgette-reepjes!

De aardappel van vorige week is trouwens in een bake-tray beland met worteltjes en door Giel gemaakte gerookte seitan met een salade van boontjes met basiel en mozzarella.

Vind je het ook leuk om je kookkunsten te delen? We krijgen graag inspiratie voor de weekbriefjes en we zouden ook graag op de website wat mooie recepten zetten.

Bij het verwerken van je groentepakket kun je best wat schillen e.d. overhouden. Als je het leuk vind zijn deze welkom om bij ons op de tuin weer tot compost gemaakt te worden. Zo houden we de cyclus klein!

Weer terug in de tuin

Ik ben terug van vakantie en zondag ben ik gelijk gaan kijken hoe alles erbij stond. Ik had natuurlijk geluk dat alles baadde in een zonnetje en weer was opgedroogd. Want wat een water is er gevallen de afgelopen weken. Ondanks dat ik dat wel aan de gewassen kan zien, meer schimmels en aantastingen van bijvoorbeeld koolgalmug staat de tuin er mooi bij. De bonen hebben duidelijk lastig met deze zomer. Ik vertrok met net de eerste grote oogst bonen en nu zien ze er al wat herfstig uit maar gelukkig toch nog volop bonen voor het pakket. Daar heb ik ook erg veel zin in! We hebben vooral cobra, de ronde bonen (groen en paars) en trebona de platte bonen. Deze twee rassen zijn heel sterk en geven vaak nog een tweede keer.

Ik ben naar een grote CSA boerderij in Duitsland, in Holstein geweest. Daar woont en werkt een vriendin van mij. Qua grootte, 450 ha met max 900 deelnemers is het totaal iets anders als de ommuurde tuin. De groenteteelt is op vele ha en met wel 7 grote tunnelkassen, maar daarnaast ook akkers vol granen en weides voor de koeien want zij zorgen ook voor zuivel en vlees. Het weer was daar niet beter maar wel heerlijk om te dwalen in een uitgestrekt land. Na ons bezoek daar zijn we verder naar het oosten getrokken naar Mecklenburg waar we tussen de meren hebben gefietst en gewandeld en veel hofladen hebben bezocht.

De dagen worden al duidelijk korter en ook de productie in de tuin neemt langzaam af. De courgettes geven niet meer elke dag een vrucht maar als we ze opsparen dan hebben we ook voor jullie weer een mooie oogst. Ik zeg courgettes maar er kunnen ook zappallito’s bij zijn. Een mooi donker groen zomer pompoentje dat je gebruikt als een courgette maar van binnen is hij licht geel en wat zoeter. Ik doe hiervan wel de zaden meestal weg.bOf een patisson een soort schotelvormige courgette met een wat frissere smaak. Beide kun je leuk vullen of gewoon lekker in stukjes gebruiken door de pasta. Terug in Nederland lagen er in de achtertuin van Andre een aantal enorme courgette op ons te wachten. Het is indrukwekkend wat een grootte ze kunnen hebben als ze de kans geeft. Bij ons in de tuin is het de Cocozelle, een oud ras die nog wel eens uitgroeit. Door zijn strepen is hij gecamoufleerd en neemt nieuwe stagiaires nog wel eens beet.

Koolrabi had ik in Duitsland op elke straathoek verwacht maar deze typisch Duitse groente was niet overal verkrijgbaar. Het is een heel sappig bolletje dat je ook lang kunt bewaren. Handig op vakantie dus. Grof geraspt is het een lekkere rauwkost voor bij een gerecht maar in reepjes roerbakken kan ook. Ik vind het soms fijn blokjes koolrabi langzaam gaar te bakken in wat room of olie. Het geeft een wat diepere smaak.

De laatste aardappelen zijn we deze week eruit aan het halen. De Alouette is in gestort en het onkruid neemt het over. Tijd om de aardappels naar boven te halen. Anders heb je kans dat de knollen kaal regenen en dan worden ze groen. In het pakket deze week de rode Emma. Een door en door roze aardappel. Lekker stevig dus ook goed om te bakken. Of om in zijn geheel te poffen in de oven en je gasten te verbazen. We hebben een mooie oogst van ongeveer 45 kilo per bed. Totaal zo’n 400 kg! We gaan komende weken nog een keer door alle bedden heen op zoek naar aardappels die zijn achtergebleven en daarna zaaien we dan de groenbemester in. Hieronder zie je de groenbemester die ze vorige week hebben gezaaid. Door al dat vocht stond het er in no time op! Heel leuk om te proberen om alle soorten als zaailing te herkennen.

Gister had ik, dacht ik, een snackpaprika mee naar huis genomen. Lekker rauw voor bij het eten. Het bleek een peper te zijn! Een hete verrassing en ik had gelukkig nog een pak yogurt in de koelkast om te blussen. Dit was een Padron blijkbaar een Russische roulette paprika/peper die ik bij de paprika’s had ingedeeld en geplant... Dus alvast de waarschuwing het ziet er misschien uit als een snackpaprika maar het zijn pepertjes. We hebben rode en groene jalapeno’s (niet heel heet) en mooie gele lantaarntjes NuMex Suave (niet heel heet) maar ook hele leuke kleine paarse pepertjes Lila Luzi. Laat de maat je niet bedriegen. Ze zijn heet! 

In de tuin spotte Metske hele mooie en stekelige zwarte rupsen op de brandnetels. De rupsen van de dagpauwoog! Zo leuk als je dit soort ‘onkruid’ her en der laat staan en dan te zien wat een prachtig nut het heeft. Naast het culinaire zeg maar.

wirsing

De vakantie in volle gang. We zien veel nieuwe gezichten in de winkel en missen bekende. Geef je vakantie het liefst een week tevoren door. Ik ben zelf de komende weken ook wat aan het reizen. ik ga een bedrijf van een vriendin bezoek in Noord-Duitsland. het is het grootste CSA-bedrijf van Europa met 450 ha, 7 winkels rond Hamburg, een eigen kaasmakerij en slagerij. Ik ben er al eedrder in de winter geweest maar het lijkt me erg leuk het nu in overvloed te zien.

De tuin begint langzaam wat overzichtelijker te worden. De korenbloemen zijn bijna uitgebloeit maar de geel teunisbloemen, paarse bergamot en de lathyrus maken de tuin nu weer heel mooi. Laurie en Amke zijn druk geweest met het zaaien en planten van bloemen en kruiden. De middencirkel wordt steeds mooier. De sla heeft het een beetje moeilijk met al die regen. De kroppen leken groot maar de onderste bladeren hebben we weg moeten doen omdat ze aangetast waren. Naast een slaatje gaan er ook wat tomaatjes, radijsjes en basilicum in het pakket. 

De basilicum kun je makkelijk op frissen door een klein stukje van de steel af te knippen en in een glaasje water te zetten. 

Het weer is heel wisselvallig; gisteren waaiden we uit ons jasje, vandaag stond ilse tegelijkertijd in de zon en in de regen radijsjes wassen… dat geeft mooie luchten en soms hard rennen naar de schuur voor een regenjas.

De rode ui ligt te drogen onder het afdak. Meestal kan dit buiten op het pad maar zondag leek het toch niet erg te lukken. De uien kun je verder laten drogen door ze aan hun loof op te hangen zin een droge ruimte. 

We halen de laatste wortels uit de kas en de eerste wortels uit de tuin. Veel wortels buiten zijn gaan bloeien door het wisselende weer. Het is een prachtig gezicht en er komen heel veel insecten op af. Nu de wortels uit de kas zijn gaan we koolrabi planten. De kiemplantjes zijn opgekomen. Over een week kunnen we ze planten. 

In het pakket ook prachtige Savooie kolen. Deze groene kolen (wirsing in het Duits) kun je heel lang bewaren en de buitenste bladeren lenen zich goed om pakketjes mee te maken, even een paar minuten blancheren en je kun er vanalles in verpakken: van zoete gele saffraanrijst, tot een oosterse vulling met kip en taugé naar een pittige gehakt. Savooie kool lijkt echt een wintergroente maar je kunt er zelfs een heerlijke salade mee maken. 

Hieronder een prachtige foto van de oogstdelers fam Pausma van een gerecht met tuinbonen, bietjes en venkel. Ze hebben hun favoriete recepten in een pdf bestandje gezet dat ik graag met jullie deel. Als jezelf een lekker recept hebt dan kun je het ook met ons delen, met of zonder foto we zijn erg blij met nieuwe inspiratie. 

buizerds en muizen

Postelein is een ouderwetse groente die mijn oma wel eens at. Ze kookte het dan tot een rare zurige groene brij. Ik vond het maar niks. Tot ik een keer deze groente rauw proefde bij een collega. Heerlijk! ik vind het geweldig in of als salade. Lekker knapperig en een zuurtje. Het is een prima bodembedekker en hij groeit op verschillende plekken in de tuin. In het blad-vak staat hij onder de waterspinazie. Ik denk dat die laatste het vandaag wel naar zijn zin heeft. Er kwam een enorme bak water naar beneden. In de kas kwam het helaas ook met bakken naar binnen. De goten vallen regelmatig vol met blad en andere rommeltjes. Als het water niet weg kan in de goot dan stijgt het water en loopt het onder de ramen over de goot de kas in. Gelukkig heeft Andre snel de goten leeg gehaald en nu houden we het droog. In de kas zijn we dagelijks bezig met de komkommers en tomaten. De planten moeten worden ingedraaid en gediefd. Dat laatste is zijscheuten weghalen zodat ze zich kunnen concentreren op het maken van vruchten. Bij de snack-komkommers probeer ik een chaotischere methode waarbij er wel zij scheuten mogen ontstaan. Ik ben heel benieuwd! Van de rare gewasjes die ik teel is de muismeloen of muiskomkommers hele kleine ovale komkommertjes die er meer uitzien als een watermeloentje. De eerste is gespot! De salanova is de laatste sla tussen de courgettes. DE eerste courgettes van de tweede planting beginnen te groeien. Nog even en we komen er in om. Gelukkig heeft Giel weer veel zin om het overschot in te maken als augurk in het zoetzuur of als chutney of misschien wel in cakes en taarten.

Rond de tuin horen we ruim een week buizerds roepen. Hun jong leert vliegen en vind de bomen rond de tuin een mooie plek. Zijn ouders en wij zorgen regelmatig voor dode muizen die hij dan gaat ‘vangen’ en opeten. Het is schattig en indrukwekkend tegelijk. Vanmorgen zat de hele familie in de dode robinia naar ons te kijken als of we een interessante tijdverdrijf waren of misschien wachten ze tot we de muizenvallen gingen checken. Tijdens het frezen van de vakken waar de aardbeien van volgend jaar komen vond Frederik hele jonge muisjes. Zulke mooie kleine en totaal niet bange wezentjes, die kun je niet zo dood maken, hij heeft ze in het bos gezet.