Kerstpakket

Het is bijna midwinter. De dagen zijn heel kort, het is koud en donker en de groei van de planten ligt stil. Wij zitten zeker niet stil: We zijn het winkelhuisje aan het opknappen, Rianne verft de buitenkant en Henk en Andre pakken de binnenkant aan. Het werk aan de composthoop gaat altijd verder en in het nieuwe jaar gaan we het weer verspreiden. Dave en onze stagiaires hebben al het blad verzameld voor de bladcompost warme we een deel van onze potgrond maken. We oogsten de laatste groenten, wortelgewassen zoals aardpeer, yacon, oca, de laatste aardappels, en nu halen we ook de laatste bladgewassen eraf zoals sla uit de kas, winterpostelein, veldsla, mosterdblad en natuurlijk kardoen. Ik ben de laatste twee weken van november op vakantie geweest naar Toscane. Wat geweldig veel soorten radicchio hebben ze daar, en ook kardoen is daar overal te koop. 

De koelcel puilt ondertussen uit… Dus het is hoog tijd om het kerstpakket te maken. We hopen dat het in het kratje past! Omdat we niet precies weten of overal genoeg van is is het bovenstaande een indicatie. 

Verder hopen we dat iedereen een heerlijke wintertijd heeft en met deze laatste groenten-vitaminen-boost gezond het nieuwe jaar inrolt. En deel graag jullie kerstrecepten met ons via whatsapp of email!!

Het pakket kun je op dinsdag 10 december vanaf 16:30 ophalen aan de crocusstraat en vanaf 10u op woensdag 11 december op de ommuurde tuin. 

Kun je het niet op die dag ophalen? Niet getreurd! Niet opgehaalde pakketten blijven nog een week staan. Volgende week verdelen we het onder onze vrijwilligers en medewerkers.

Yacon: Een grote knol die heel zoet smaakt. Het wordt ook wel appelwortel genoemd en de smaak ligt inderdaad in de richting. Het is heel sappig en je kunt het rauw gebruiken in salades of als een carpaccio. Nadeel is dat het snel verkleurd. Misschien kun je er met behulp van bietensap een leuk kleurtje aan geven. Andre heeft vorig jaar de yacon ingemaakt met dragon. Echt geweldig. Hij heeft nu ook een hele lading kapotte knollen mee naar huis. Verder is het bijzonder dat de knol niet uit elkaar valt als je hem kookt of grilt in de oven. Een hele goede toevoeging aan een veggie rosa tijdens het kerstdiner. 

Muskaatpompoen: Deze pompoen smaakt zelfs een beetje naar meloen. De buiten kant is bruin maar aan de binnenkant zit donkeroranje zoet en geurig vruchtvlees. Je kunt hier heel goed een zoet-zure chutney mee maken, of zelfs jam. Maar een lekker soepje of in de curry kan zeker ook. Deze pompoenen wegen vaak meer dan 5 kilo en zijn heel mooi geribt waardoor het verdelen makkelijk gaat. Je ziet ze wel vaker bij de Toko liggen waar je een stuk kan laten afsnijden.

Stoofpeer: Winterriet is een grote stoofpeer die goed groeit op zandgronden. Het is een oud ras dat je niet snel tegenkomt. Als je deze peer heel lang bewaard is hij zelfs zonder koken lekker. Als stoofpeer snij ik hem na het schillen in parten en Kook het met een wat water en een stokje kaneel (of een theet yogi-thee) een 15 minuten daarna laat ik dat op de kachel verder sudderen tot het een roze kleur heeft gekregen. Vooral niet te hard laten koken! Lekker met custard of als een Tarte Tartin!

Kardoen: Vorige keer dat we kardoen in het pakket stopten waren er best wat mensen die het niet lekker bereid kregen. Van de familie Joor kregen we de tip om het mee te laten stoven in een groentecurry. Het moet wel echt een half uur stoven dan raak je het bitter kwijt en hou je een artisjoksmaak over. In Italie wordt het gestoofd en vaak geserveerd in een roomsaus of gewoon als een van de groenten in een groentesoep gegeten. Vind je dat bitter erg spannend kook het dan eerst (in dunne stukjes gesneden zoals bleekselderij) 15 minuten. Gooi het water weg en doe de gestoofde kardoen bij de soep of de curry.

Spruiten of boerenkool:  Helaas hebben niet alle spruitkooltjes het overleefd dus kunnen we niet iedereen van spruiten voorzien. Niet getreurd we hebben een ander lekkere winterkool, boerenkool. Allebei heerlijk voor een stampotje De bladeren van de spruitkool kun je hier ook goed voor gebruiken. 

Radicchio: Ik was er net al lyrisch over. Het is een van de mooiste bladgewassen die we telen. Dit ras of eigenlijk mengsel heet Variegato, en er zitten dus allerlei kleurtjes en vormen in. Sommigen bleken niet zo goed tegen vorst te kunnen als anderen. Voor iedereen een klein kropje. Langer op het land laten staan tot het voorjaar werkt helaas niet omdat de muizen de wortel van de radiccio zo lekker vinden dat de kropjes na de kerst meestal allemaal los op het land liggen. (De reden dat we voor kerst alle wortelgewassen geoogst moeten hebben. 

Sla-mix: In de tuin staan nog allemaal lekkere blaadjes zoals winterpostelein, veldsla, mosterdblad en in de kas zelfs nog wat eikenbladsla. Deze zou ik niet proberen te bewaren tot kerst maar gewoon lekker oppeuzelen. In een plastic bak of zak in koelkast kun je het trouwens wel ongelooflijk lang bewaren

Verder nog wat aardappelen, een kooltje en wat peterselie. Kokkerel ze!!!

Het eind van het seizoen - Oogstdelersdiner

Ik realiseer me dat ik geen verslag van deze prachtige avond heb verstuurd! Volg je ons op insta of zit je in de appgroep dan heb je al vanalles langs zien komen. Klik hier voor erg mooie foto’s van Dana. Voor de anderen hieronder wat foto’s en een klein verslag van een van de aanschuivend. Het was een enorm geslaagde avond. We werden enorm verwend door Lisanne en haar crew. (GROOT APPLAUS!) Het was een mistige zachte oktoberavond en met de aankleding van Rhea was het sprookjesachtig in de tent.

Amunda; “De oogstmaaltijd bij de Ommuurde Tuin was een feestelijk einde van het seizoen. De gerechten hadden allemaal een bijzonder en een voor mij nieuw element of ingrediënt (parelgerst!) of de manier van bereiden was heel verrassend (iets met bietensap? en een heerlijke crème bij het dessert). Ik had heel gezellige tafelgenoten met interessante verhalen. Volgend jaar weer doen!!!" 

Vrijwilligersuitje 2024: Half november organiseerden Rianne en Kristel (onze evenmanagers) voor onze vrijwilligers een uitje op de Hooilanden en bij tuinderij het Lichtveen. Na lekkere koffie en brownie werden we rondgeleid door de stallen, langs de koeien en daarna naar het land waar Pauline (sommigen kennen haar nog van een paar jaar geleden toen ze in de ommuurde tuin werkte) met Chris 3 jaar geleden een tuinderij zijn gestart. Gezellig om naast de koffie en het werken in de ommuurde tuin nu ook eens samen wat te gaan doen en geïnspireerd te raken door andere boerenverhalen. 

VOOR DE AGENDA

Maretak Aktie kerst 2024

Elk jaar verkopen we maretak bosjes voor het goede doel. Kerst wordt vaak gezien als een tijd van vrede maar helaas is dat voor veel mensen deze winter niet zo. We steunen met de opbrengst het rode kruis om mensen in oorlogsgebieden bij te staan en hopelijk een lichtpuntje te brengen. Wil je ook zo’n mooi bosjes (om onder te zoenen) ophangen of weggeven. Ze zijn komende woensdag te koop op de ommuurde tuin en anders te verkrijgen bij onze streekwaar-collega's de Gieterij, de Hoge Born en op de StreekWaar marktkraam op zaterdag in Wageningen.

Winterbijeenkomst 5 februari met een oogstdelers diner met winterse taarten en salades (wie wil helpen koken?) en hierna een terugblik en vooruitblik met plaatjes en cijfers. Tijdens deze bijeenkomst hebben wij als tuinders hebben wat vragen voor jullie en we laten natuurlijk het financiële plaatje zien waarmee we de jaarlijkse bijdrage berekenen en kunnen oogstdelers ook onderwerpen aandragen. 

We wensen iedereen een smaakvolle kerst en hopelijk tot in februari of anders volgend seizoen!

Dana, Esther, Helen, Ilse, Kristel, Paloma en Rianne

en de rest van ons tuinteam

Land voor agro-ecologische boeren - EenVandaag

Onze collega boeren hebben vaak te maken met grondproblematiek . Ik heb gelukkig een contract van 15 jaar, maar zelfs na 30 jaar heeft mijn collega Tineke in Almere nu een onzekere toekomst. Lees/ kijk hier meer bij EenVandaag.

zonnige laatste dagen voor de winterrust

Leuk hoor al die groenten oogsten en verdelen. We hebben niet van alles veel maar wat we oogsten verdelen we over alle pakketten. Een paar radijsjes, een klein kropje sla, flink stuk pompoen en de laatste paprika’s en pepers van buiten. Dopbonen van allerlei soort. Er waren er zelfs de bomen in geklommen! Er waren ook nog een boel kleine stoofpeertjes die je (las ik op de app) ook zonder schillen ook goed kan stoven. Ook was er nog een bed met raapstelen te oogsten, mooie groene mizuna. Verder heeft de paksoi de laatste weken zijn best gedaan en staat er nu flink op. De plant is misschien niet zo groot maar wel een fijn herfstgewas. Er is niet voor iedereen voldoende sla en andijvie dus het is of/of. 

Ik keek afgelopen week Le-pot-au-feu een prachtige Franse film over de eetcultuur van 1885 in Frankrijk. En daar werd de sla gestoofd, prachtige grote kroppen slonken tot formaat witlof…. Een recept voor volgende zomer als we weer omkomen in de sla….  Ook lag er uitbundig veel kardoen in beeld maar helaas geen duidelijk recept. De familie Joor deelde wel een tip zaterdag om de kardoen gewoon mee te stoven in een curry, licht bitter en een artisjok smaak. Naast mooie beelden ook een prachtig verhaal over liefde, intimiteit en onafhankelijkheid.

Afgelopen zaterdag vierden we de herfst met veel bezoekers en een heerlijke herfstzon, warme chocomelk en gluhwein (ondanks dat het heerlijk 19 graden was). We hadden de pauzetafel vol gelegd met zoekkaarten, kleurpotloden en speurtochten. Het was heel leuk om al die kinderen (en volwassenen) zo blij door de tuin te zien struinen. wat een prachtige afsluiting van ons jubileumjaar. Net als de morgen trouwens! 

Deze dinsdag gaan we met een groep van wel 50 man eten in de tent als een afsluiting van het seizoen. Het wordt een waar festijn met oogstdelers, tuinders en vrijwilligers. Lisanne en twee vrienden gaan voor ons een drie gangen diner koken. Ik ben heel erg benieuwd! Ik was afgelopen zomer een keer eerder door Lisanne te eten gevraagd en dat was een hele gezellige en smaakvolle ervaring.

Verder op het programma dit jaar een filmvertoning vrijdag 27 november tbc Food Film Fest . We starten om 19:30. Na de film is er ruimte om de film te bespreken tot 21u. De films worden aangeboden door Voedsel Anders. Als agroecologische tuin zijn wij deel van de oplossing maar kan er nog meer? Waar liggen de keuzes voor anderen? We hebben de keuze uit 2 films: Vogels kun je niet melken, en The Pickers. Zie omschrijving op het inschrijfformulier. Vul graag in of je geinteresserd bent en welke film je zou willen zien. Een extra persoon is altijd welkom!

Deze winter gaan we met het team natuurlijk zaden bestellen, compost rijden en het onkruid in de randen aan pakken maar we gaan ook het huisje opknappen en bouwen aan een goed fundament voor de verder ontwikkeling van de tuin naar een VOF. We kijken uit naar de winter om lekker door te pakken maar wel op een iets rustiger tempo. 

Voor wie we niet persoonlijk spreken, we wensen iedereen een mooi, warm en gezellig winterseizoen en hopelijk tot bij het kerstpakket of volgend jaar. We houden jullie gedurende winter op de hoogte van het reilen en zeilen in de tuin. Warme herfstgroet en eet smakelijk, Dana, Esther, Helen, Ilse, Paloma, Kristel en Rianne

PS nog even wat mooie plaatjes uit de tuin. Herfstige zonnebloemen en Oost-Indische kers. Allerlei amfibieën en reptielen die we nu tegenkomen zoals een jonge ringslangen, bruine kikkers en gewone padden. En nog wat mooie plaatjes van de pompoenen oogst een maand geleden alweer.

ijssla, herfstblaadjes en leuke vooruitzichten

Op dinsdag 29 oktober wordt er voor alle oogstdelers een driegangen diner gekookt met de heerlijke herfstgroenten van de Ommuurde Tuin! Dit diner is bedoeld als afsluiter van het jaar, een moment om de Ommuurde Tuin te vieren en samen te genieten van al het moois dat dit seizoen heeft gebracht. Het idee is om samen te verbinden, te genieten van lekker eten en terug te blikken op het afgelopen seizoen.
Dit evenement wordt georganiseerd door o.a. Lisanne, een van de oogstdelers.

We hebben dit jaar ontzettend goede oogst kolen en pompoenen. Vooral de Longue de Nice een lange butternut-pompoen heeft het goed gedaan. Soms worden het leuk kleine pompoenen en soms enorme dikke en lange pompoenen. Die snijden we dan in stukken. De mooiste stukken zijn die zonder pitten natuurlijk. Pompoenenschil kun je meestal eten. Alleen de beschadigingen op de schil blijven vaak hard bij het koken of roosteren. Haal alleen die eraf, dat scheelt schil werk!

Met deze kou bedenk ik thuis toch vooral soepjes. Lekkere groente soepjes met pompoen of een minestrone met allerlei groenten en wat paddenstoelen. Vanavond wordt de pompoen een curry met ui en Hindoestaanse garam massala. Lekker met wat roti en een frisse yoghurt-koriander saus. Maar pompoen past ook heel goed bij risotto. Ik ben fan van dit recept van Jamie Oliver met pompoen, salie en kastanje (zonder pancetta maar met parmezaan). Kastanjes kun je vinden in het bos tegenover de tuin! Het eerste paadje links leidt langs een kastanje. 

In de tuin zijn nog steeds lekkere kruiden zoals salie en koriander te vinden en zelfs erg lekkere aardbeien hoewel niet meer zo zoet als wat weken terug.

Deze week hebben we het laatste bed prei geoogst. Er waren al wat gaten van de preimot te vinden dus dan haal ik het er liever zsm af. Dit jaar hebben we weinig last gehad van de preimineervlieg die is eigenlijk vervelender want die zie je veel minder snel. Prei is zo’n fijne groente om in huis te hebben. Je maakt zo een quiche of soep of je stooft ze in wat witte wijn. met tijm of oregano.

Verder een kool, we hebben allerlei kool in de tuin en proberen komende twee weken ieder een Chinees kooltje en een spits- of Savooie kooltje mee te geven. Gebruik de grotere bladeren om lekker rijst-shitake-kruiden pakketjes mee te maken! Blancheer zo’n blad eerst zodat het makkelijk te vouwen is. Ik denk alweer aan een lekker soepje… Tom Kha soep lekker met kokosmelk en oesterzwammen.

Chinesekolen zijn nu iets kleiner dan aan het begin van de zomer. In de tuin is er nu een veldslag bezig van schimmels tegen planten. Omdat planten zon nodig hebben om te groeien en in conditie te blijven hebben de schimmeles vanaf 21 september de overhand… Dus we moesten veel buitenblad weghalen.

In de tuin is nog allerlei sla te vinden. Het groeit heel langzaam met de kou en weinig licht maar we zijn heel blij jullie tot november van sla te kunnen voor zien. Deze week salanova, of te wel kleine krulsla. Daarnaast oogsten we ook de veldsla die we in augstus hebben geplant. In de kas staat ons laatste zaaisel veldsla. Die is bedoelt voor het kerstpakket. Net als andere zaaisels zoals winterpostelein en koolrabi. Onder het super schone dak, dank André, groeien ze dit jaar beter dan eerder. André heeft geen hoogtevrees en klimt in het voor en naseizoen  op het dak om kalk erop te spuiten en er ook weer af te halen. Ik heb ernstig hoogtevrees dus ik ben super dankbaar voor deze hulp.

Deze week hebben we alle Mierikswortel gerooid. Deze pittige wortel groeit bij ons wat onregelmatig. Dus het beste is even goed schoonboenen met een borstel en dan raspen of hakselen. Het is super gezond maar de monsterachtige scherpte kan niet iedereen waarderen. Het is erg lekker bij bieten en bij vis. Als je het direct gebruikt meng je het bijvoorbeeld met mayonaise of yoghurt. Je kunt het ook inmaken met azijn of op olie zetten, maar let goed op bij het verwerken. De scherpe lucht kan je duizelig maken!

In de kas groeien ook nog pepertjes dus lekker om de gerechten nu wat extra warmte te geven. Ook snoeien we de laurier zodat iedereen wat blaadjes voor de soep kan hebben.

In de tuin is het in de ochtend echt koud en de dauw zorgt voor prachtige spinnenwebben en koude vingers. De stagiaires hadden afgelopen donderdag veel lol met het trekken van de klimaatdoeken om de warmtemenners te beschermen. Het spookte bij de courgettes! Ook was het de laatste dag van stagiair Daan die deze week afreist naar Costa Rica om te kijken naar bomen en slagingspercentages bij herbebossing. 

Komende zaterdag 26 okt en volgende week dinsdag 29 okt en woensdag 30 okt zijn de laatste ophaaldagen met de traditionele chocomelk (ook vegan) en gluhwein (ook 0%). De zaterdag oogstdelers (2 nov) kunnen die laatste woensdag 30 oktober een pakket ophalen. Als het niet lukt staat het klaar in het afhaalhokje buiten de muur. Het is herfstvakantie volgende week dus laat me weten als je geen pakket hoeft of geef het weg aan de buren of andere mensen die van koken houden. 

Deze laatste weken zijn druk! We proberen nog alle laatste herfstblaadjes van het land te halen Het ijskruid kreeg zoveel complimenten dat we nog een keer hebben geoogst wat er de laatste weken heeft gegroeid. Zo ook krijgen jullie de laatste NieuwZeelandse spinazie of snijbiet. 

De NZ spinazie heeft harde groene zaden. Die kun je het best wel verwijderen net als de taaie dikke stengels. Judith vrijwilliger van het eerste uur heeft ze maandag heel precies staan schoonmaken maar zo net boven de grond kan er nog wel zand in zitten.

Ook oogsten we in dit seizoen rafelsteeltjes en mosterdblad. Lekker pittig voor in de stamppot. We snijden ze in deze tijd van het jaar ipv dat we ze met wortel en al uit de grond trekken. Dan kunnen ze soms nog wat terug groeien en kunnen we de rest van de winter ervan knabbelen als het niet hard gaat vriezen.

De eerste winterpostelein van het seizoen zijn dan eigenlijk de eerste winterblaadjes. Nu de duidelijke groenten langzaam zijn verdwenen, courgette heeft het nu echt opgegeven, bieten en wortels zijn er uit is het heel leuk om te zien wat er dan nog allemaal wil groeien. Winterpostelein is een heerlijk salade blaadje. Een inheemse wilde plant die ik soms in het bos op de Wageningse berg tegenkom. 

Radicchio in een andere vorm dit keer. Treviso roodlof is een hoge krop. Een soort uit de kluiten gewassen witlof zeg maar. De mooie bladeren aan de buiten kant die groenig zijn kun je eten als een soort andijvie voor in een stamppot. De mooie lichte binnenste bladeren als witlof in een salade bijvoorbeeld. 

De mensen die vorige week Chinese kool hadden krijgen nu een second flush kooltje, lekker om koolrolletjes mee te maken! En andersom degenen die een kooltje hadden krijgen deze week een Chinese kool.

Verder weer lekker stukken pompoen, dit jaar hebben de pompoenen het echt heel goed gedaan. Er zitten bij de aardappels ook salie blaadjes. Dat vind ik zo lekker passen bij pompoen. Je kunt de hele blaadjes licht bakken. Wat ook erg lekker is een pompoenpuree met fijn gehakte salie blaadjes. Ik zag pas een recept  van gevulde pasta met pompoen en salie. Ik ga dit  zeker eens proberen.

de eerste vorst

De variatie blijft groot en het oogsten en verpakken van de groenten is altijd een leuke klus waar we vaak wel meerdere dagen mee bezig zijn. Elk jaar verheug ik me weer op de koninklijke peertjes van onze eeuwenoude Beurre Alexandre Lucas. We hebben de grootsten voor de oogstdelers uitgezocht maar er zijn nog best veel hele kleintjes. Neem gerust wat mee uit de krat die klaarstaat! Vorig jaar maakte onze vrijwilliger Heleen er een heerlijke taart mee met een bladerdeegbodem een vulling van custard en erop de gekookte geschilde en gehalveerde peertjes. Op de houtkachel staan de peertjes hier thuis wel uren te pruttelen met een stokje kaneel en worden dan mooi rood en zoet. Maar met een half uur zijn ze vaak al zacht en met wat suiker erbij echt een lekkere aanvulling van je toetje.

In de tuin is afgelopen zondag de vorst even langs geweest. Heel lichtjes heeft hij de zappalito en de patisson om zeep geholpen. De courgettes echter staan nog fier overeind en ik hoop dat ze komend weekend overleven. Gelukkig hadden we voor de vorst alle patisson en zappa’s al geoogst. Voor iedereen nog een laatste aandenken aan de zomer. Er ligt ook een knoflookje in de krat dus let op!

Hierboven wat kiekjes uit de tuin. De bloemen en bessen van de malabar spinazie in de kas. Een prachtige rups van de koninginnen page op zoek naar een plek om zich te verpoppen. De opgebonden kardoen om ze te bleken en wat malser te maken. En naast een bonenstaak, droogboontjes die stiekem toch niet wilden klimmen.

Raapstelen zorgen voor wat pit in een stamppot, roerbak of in de soep... Mijn buurtjes van de tuin komen altijd raapstelen halen zodra ze weten dat we er weer klaar hebben. Hun zoontje is helemaal gek op raapstelensoep! Voor mij was dat een eyeopener dus vandaar dat ik het graag met jullie deel.

Achter in de tuin hebben we dit jaar op het aardappelbed andijvie geteeld. Ze zijn erg mooi geworden al zeg ik het zelf. Lekker nu als stamppot met wat mosterd erbij. 

Het laatste bedje wortels hebben we er vandaag uit gehaald. Ik hoop dat de winterpeen dit jaar nog wat wil doen maar dat wordt dan echt pas voor het kerstpakket. Meestal zaai ik niet zo laat maar de bedden hebben we wel 3 keer opnieuw ingezaaid. 

Ik de kas hebben we veldsla, koolrabi en winterpostelein geplant ook met het oog op het kerstpakket. En zaaien we deze week ook nog koriander.Vorige week alle tomaten uit de kas geoogst en de planten opgeruimd. Nu staat er alweer koolrabi. Na zo’n opruim ronde heb je ineens een boel groene tomaten. Leuk om in te maken als chutney of jam

Het pompoentje in het pakket is of een Sweet Dumpling, wit-groen gestreept of een Acorn squash. Allebei erg lekker om pumpkin pie mee te maken.

Nog een paar weekjes en dan zit het seizoen er weer op. We oogsten bedden leeg en proberen een planning te maken om jullie alles mee te geven. 

Ook kijken we al vooruit naar het winterseizoen. We willen een filmavond organiseren in december en in februari natuurlijk onze jaarlijkse bijeenkomst met een thema en de financiën 24-25.

Hieronder nog wat prachtige en soms minder leuke vondsten in de tuin. Een sabelsprinkhaan, rupsen van koolwitje en het eikelbekertje. 

diversiteit kent geen tijd

Wat een herfst! We starten vanaf oktober weer wat later. Het is donker en de temperaturen zijn ondertussen zodanig dat heel vroeg moeten oogsten ook niet meer zo belangrijk is. 

In het pakket deze week heel veel lekkers en veelal ook onbekend. De porties zijn soms wel wat kleiner omdat alles wat minder goed groeit nu de dagen korter zijn geworden. 

In de kas beginnen we de gewassen leeg te oogsten. Dus weer lekker tomaatjes in het pakket en een verrassing. We hebben nog wat komkommer, meloen, druiven, aubergines, pepertjes en paprika’s dat we een beetje random verdelen over de pakketten. 

In de tuin oogsten we steeds vaker fruit van onze ‘voedselbos’ planten. Zoals de akebia, ook wel schijnaugurk of chocoladewingerd. Een klimplant uit Japan en Korea met een een schelpachtig buitenkant die je kunt bakken aen een zoete worstachtige vrucht met een heleboel pitjes. Super zoet en geurig maar wel lastig eten met al die pitjes. Een echte delicatesse die je op het goede moment moet oogsten. Wie weet hebben we volgend jaar meer vruchten zodat we er in het pakket kunnen doen.

Vandaag hadden we een groep studenten die wilden weten wat de uitdagingen zijn in de tuin. Klimaatverandering, oftewel het weer was er een van. Droogte kun je makkelijk opvangen met beregenen maar de hoeveelheid regen van afgelopen jaar en daarmee samen hagende ziekten en plagen… Dat is wel echt een uitdaging. Daarom dit jaar ook minder wortelgewassen dan we meestal hebben. Ik heb nog nooit zoveel bieten en wortels gezaaid als dit jaar, ze op zien komen en weer zien verdwijnen… Hierdoor hebben we tot misschien maar 40-30% van de normale oogst. Gelukkig zijn er andere groenten die wel goed zijn gegroeid zoals de shiso en de hertshoornweegbree. Groenten die tegen een stootje kunnen! Daar gaan we voor en dan ook nog graag heel lekker en gezond. 

Een van de rare groenten zijn de prachtige zilvergrijze stelen/bladeren van de kardoen. Kardoen is een erg onbekende groente. Het is een variatie op artisjok. Je eet niet de bloembodems maar de bladstelen. Waar artisjok vaak fikse stekels heeft op de bladeren heeft de kardoen die weinig maar juist wel op de bloem. Grappig hoe dezelfde soort door het gebruik zo wordt veranderd naar een steelloos eetbaar gedeelte. Voor recepten kun je het best Google. Er is genoeg te vinden in Frankrijk waar het een delicatesse is en het vaak in een gratin wordt gegeten rond kerst. In het linkje een recept voor een lekkere pasta-saus. Ik heb er zelf wel stoofschotels mee gemaakt. De bittere smaak verdwijnt en je houd een lekkere artisjok smaak over. Het schoonmaken van de stengels doe je een beetje als bleekselderij. Je haalt het blad eraf en houd alleen de stengels over daarvan kun je met een mesje het zilveren huidje en evt uitstekende nerven afhalen. Je kunt er bruine vingers van krijgen en ook de geschilde en gesneden groente kan bruin kleuren dus bewaar de groente in een pan met water met wat citroensap en gebruik misschien handschoentjes.  Bij het bewaren in het water verdwijnen ook wat van de bitterstoffen. 

Pastinaak geeft me altijd een herfstig gevoel. Een super aromatische wortel die vroeger een van onze belangrijkste ‘vullende’ groenten was. Naar mate je de wortels langer bewaard hoe zoeter ze worden. Zeker nu we ze net geoogst hebben is het erg lekker als gebakken plakjes uit de pan en dan met zelfgemaakte dille mayo. Kom lekker dille plukken in de tuin of snoepen van de laatste aardbeien en frambozen!

Als groente erbij is roergebakken hertshoornweegbree. Fijn met wat gebakken shii-take of oesterzwammen en een klein scheutje sojasaus. 

De pompoen is een stuk van onze grote pompoenen. We telen Grote Witte Boer een Zuid-Afrikaanse pompoen, Nelson een blauw-grijs schillige pompoen en Reuze pompoen Rouge d’Etampes. Lekkere pompoenen voor soep (met een pepertje en komijn shiso) of als stukjes in een curry bijv ook met die peper en komijn shiso. Ook Kun je een stuk van de lichtgroen/bruine Langnek pompoen vinden Longue de Nice. Een soort butternut maar dan met met een lange nek waardoor je hele stukken zonder pitten kunt krijgen. Dat is makkelijk snijden. 

We hopen natuurlijk om wat leuke recepten te oogsten via de appgroep dus heb je een lekker creatief idee deel het dan graag!

Afgelopen zaterdag na een heftige stormachtige vrijdag was het prachtig weer, met gezellig wat aanloop en konden we na het opbouwen van de winkel genieten van een voetreflexmassage van Femke van Kampen uit Renkum die kennismakingsbehandelingen weggaf in de tuin. Een aanrader! 

Misschien was het stiekem mijn eerste verjaardagskanootje, want vandaag wordt ik alweer 49! Van de valappeltjes uit de bomen in de tuin en wat appels uit de tuin bij Andre hebben we een lekkere appeltaart gebakken voor tijdens de koffie.

POMPOENEN!!!

Pompoenen met hoofdletters. Wat hebben we weer veel pompoenen kunnen oogsten! En ze zijn er nog niet allemaal af. De onrijpe hebben we laten liggen en hopelijk hebben die goed kunnen profiteren van de afgelopen heerlijke dagen. Het was een gezellig eten met voor iedereen pompoensoep en mais na de oogst. Nu liggen de pompoenen uitgestald op het terras en hebben we een deel achter op voorraad. Komende weken dus allerlei soorten pompoen in de tas. Kom maar op met die recepten via de appgroep.

In de tuin vonden we naast reuzepompoenen deze week ook nog een heel schattig nestje. Een bolletje geweven grasjes met een heel klein gaatje erin was verstopt tussen de bessenstruiken en vastgezet in de winde. We kwamen het tegen tijdens het wieden. Het is het beestje van een dwergmuis! Nu ik de beschrijving lees heb ik deze leuke beestjes wel vaker gezien. Ze klimmen graag in strohalmen om de aren af te bijten of in uitgebloeide klaprozen om de zaadbol mee te nemen. Ongelofelijke kunstenaar zijn het . Niet alleen in die halmen maar dus ook met hun nesten. Zo schattig! Ik lees nu dat ze ook van bessen houden. Dat verklaard misschien de lege trossen in sommige struiken dit jaar…

We hebben vandaag weer een afscheid. Onze zwaait nu echt af. Hij is in juni geslaagd voor zijn opleiding Zorglandbouw en is daarna nog een paar maanden gebleven in het tuinteam om ons te helpen met het werk deze zomer. Vandaag dus zijn laatste werkdag met een onverwacht lekker weertje!

In de tuin waren vorige week studenten van het RijnIJssel college. Ze zijn al zelfstandigwerkend kok maar doen nog een topstudie. Deze dag ging over plantaardig koken. Na een rondleiding door de tuin waarbij we vooral heel veel hebben geproefd moesten ze in een uurtje een lunch op tafel zetten met als hoofdgroenten, pompoen, bonen en kool. Echte nazomer en herfstgewassen dus. Het was erg mooi en erg lekker geworden. Voor de meeste studenten waren er zoveel onbekende groenten en kruiden dat het moeilijk kiezen was. Twee studenten die bij restaurant Flores werken kenden al het een en ander. We leveren dit jaar ook steeds vaker aan dit restaurant de bijzondere blaadjes en bloemetjes uit de tuin. Wie weet organiseren we volgend jaar wel een pop-up diner met deze gasten. De lunch was erg dus hou het in de gaten!

Zaterdag was het oogstfeest met weer veel rondleidingen en leuke kraampjes met kunstenaars uit de omgeving, vachten van Grebbeveld schapen, Chocolade van Clearchoq, heerlijke pompoen taarten van Vreemde Streken en muziek van Abiem, broodjes boven het vuur waren ook erg lekker. En wat een geluk hadden we met het weer. Een stralende dag met een veel blije en gezellige mensen.

Zo dat waren de weetjes weer… In het pakket deze week:

knollenkraut, butternut pompoen, prei, eikenbladsla, courgette, bonen, peterselie, ijskruid en venkelbloem

Knollenkraut van Dana zijn gefermenteerde groenten van dit voorjaar. Toen er ineens zoveel knollen, radijzen en kool waren dat ze overstuur dreigende te raken. Dana heeft deze groenten met pekel en kruiden ingelegd en dan doen de melkzuurbacteriën de rest. Als zo’n emmer opengaat ruikt de hele koelcel heerlijk! Ik krijg er altijd honger van, zelfs ’s ochtends vroeg! De kraut kun je overal bij eten als een bijgerecht of op een broodje humus doen. Eigenlijk is het al helemaal klaar zo.

De pompoen van deze week is de butternut pompoen. het is een muskaat pompoen die heel fijn stevig vruchtvlees heeft. Heerlijk in blokjes in een curry of natuurlijk als soep. Geroosterde pompoen uit de oven of op een grillplaat als salade met lekkere geitenkaas en pitjes Snij de de pompoen over de lengte in vieren bosrijk ze met wat olijfolie. Leg ze in een voor verwarmde oven van 190 graden C Vijzel een tl zout, een tl zwarte peper en een klein gedroogd roodpetertje en 2 tl korianderzaad. Strooi dat over de pompoen. Rooster de pompoen een half uur tot het goudkleurig en wat gecaramelliseerd is. laat hem wat afkoelnBreek de pompoen in stukken en verdeel er geroosterde pompoen- of zonnbloempitjes en geitenkaas over. Dan besprenkelen met een mooie olijf olie en wat peterselie, ijskruid en bloemetjes van de venkel. 

De prei had soms ineens een rare kronkel, tijd om ze van het land te halen. Het is wel mineerdertijd. Een heel klein vliegje kan de prei helemaal krom laten groeien door dat de larve de bladeren aantast. Prei gebruiken we in de keuken vaak als smaakmaker maar natuurlijk ook fijn om hem eens in het zonnetje te zetten met een lekkere preitaart. Ook hier smaken die leuke venkelbloemetjes heerlijk bij.

Welke bonen er in jullie pakket zitten wordt een verrassing. Met de koude natte dagen op komst zullen het goed de laatsten kunne zijn. Ik hoop dat ze jullie smaken.

Een salade met ijskruid. IJskruid hebben we denk ik voor het eerst in het pakket. Dit plantje groeit meestal niet zo hard. Gelukkig hadden we er dit jaar heel veel van kunnen zaaien. Het ijskruid ziet eruit als een vetplantje. De naam komt van de kristalachtige cellen op de bladeren. Het is heel lekker knapperig en zurig en smaakt lekker in salade of bij iets zachts zoals de geroosterde pompoen. Ijskruid kennen sommigen misschien van het tuincentrum. Er zijn ook variëteiten die worden geteeld voor hun mooie straalbloemen. 

oogstfeestjes

De koolrabi is deze week gered, van de rupsen van koolwitje en van het onkruid! Hierboven een foto voor en na! Onze Aeres stagiaires zijn lekker bezig! En ontmoeten samen met Rhea ondertussen onze meest ‘wilde’ hulpjes, de ringslang en de hazelworm! Met Rhea door de tuin is een super leuke belevenis. Wil je ook eens mee? Ze geeft komende zaterdag weer biodiversiteits-rondleidingen tijdens het oogstfeest.

Veel hulp deze week! Een groep van Upfield kwam een dagje vrijwilligerswerk doen. Ze hebben de bessen langs het hek vrijgemaakt van brandnetel en allerlei grassen en andere ongewenste kruiden. Lekker bezig!

De meeste groenten uit de tuin vinden hun weg naar jullie keukens. Een klein deel gaat naar restaurants. Adam is sinds kort de distributiefietser tussen StreekWaar leden en restaurants. Deze zijn op weg naar Linnaeus in museum het Depot in Wageningen met zijn supersonische groente-bezorg aanhanger.

In de kas verruilen we snackkomkommers voor koolrabi en sla. We hopen ze klaar te hebben voor het kerstpakket in december. Duurt dat zolang? Ja want de hoeveelheid licht is heel erg afgenomen. Het is wel lekker warm maar de planten hebben nu net zoveel licht als in maart… En het licht wordt steeds minder. Dit weekend is het de herfstevening. Dag en nacht zijn even lang. Tijd om naar binnen te keren en te reflecteren op het afgelopen groeiseizoen. Wat ging goed en wat ging minder. Wat doen we volgend jaar zeker weer en welke projecten gaan we deze winter aanpakken?

Dat gaat niet alleen over plantjes maar ook over mensen. Hoe vind je balans in werk en rust? In het team waren dit jaar veel veranderingen, er kwamen mensen bij en er gingen weer mensen weg. Hoe gaan we de tuin voor de komende 25 jaar organiseren en wat komt daar allemaal bij kijken? Gelukkig komt er met balans tussen dag en nacht ook rust in de tuin waardoor hier ruimte voor komt.

Dat naar binnen keren kan niet met wat voorraad op de plank dus we gaan deze week de pompoenen oogsten!!! Komen jullie helpen? Woensdag om 15u na een kop thee gaan we de buit binnen halen, wassen en opslaan. Na het harde werk gaan we lekker een kop pompoensoep eten bij het houtvuur.

Komende weken komen ze dan regelmatig terug in het pakket. Oranje, bruine, groene en blauwe pompoenen. Allemaal met een eigen smaak.

Naast pompoen een andere echt herfstige groente, dopbonen! Verse bonen hoeven maar kort gekookt en zijn heerlijk romig. We telen kievitsbonen, musseneitjes (kleine ronde witte boontjes uit Drunen), coco rosé, koebonen en black turtle beans. Verse dopbonen kun je garen in een stoofpot of eerst koken (15-30 min) en daarna gebruiken in bijvoorbeeld een lekkere bonenburger. (zie vorige mail) Afhankelijk van de rijpheid van de boon is de kooktijd langer. De echt jonge boontjes zijn vaak al met 10 minuten klaar! Op zoek naar recepten voor verse kievitsbonen? Zoek eens op verse borlotti. Dit is de Italiaanse naam voor hetzelfde boontje en onder die naam wereldberoemd om zijn romigheid.

De suikermais was heel wisselend gezet. Door de regen tijdens de bloei kunnen de pollen minder goed naar beneden dwarrelen en bevruchten ze de naar buiten hangende stampers niet. Het resultaat zijn kolven die niet helemaal gevuld zijn met gele korrels. Gelukkig hebben we genoeg mooie kolven voor alle leden! Gaar de kolven in de bladeren op een bbq of in de oven. De korrels drogen dan niet uit. Naderhand besmeren met een lekkere zoute boter/margarine. Daar kun je kruiden aan toevoegen. Kom ze plukken in de tuin. De beste manier om mais van de kolf af te snijden! Weet je meer keuken-hacks deel het in de app-groep!

De radijzen zijn weer lekker door gegroeid. Mooi allemaal kleurtjes voor in de salade of voor een fijne soep. Het loof is erg lekker dus gebruik het in een stoofpotje of door een omelet.

Veldsla is een van de weinige groenten die de slakken laten staan. Deze planting is prachtig gegroeid en heerlijk zacht blad. De bietjes zijn helaas een favoriet van jullie weekdier concurrenten. De bietjes hebben dus wat deuken waar er hierendaar al wat is voorgeproefd. We durfden ze niet langer op het land te laten staan omdat we bang waren dat er dan op een moment niets meer te oogsten was :-/

Hieronder een foto van een mooie simpele bieten salade van Ilse en Sarah.

Een trieste mededeling is dat Laurie ons na meer dan twee jaar gaat verlaten. We gaan haar heel erg missen in de winkel en aan de koffietafel. We kunnen gelukkig nog blijven genieten van de prachtige, door haar aangelegde bloembedden. Deze woensdag is ze nog bij de pompoenoogst en -soep dus kunnen jullie nog afscheid van haar nemen.

Hopelijk tot komende woensdag of zaterdag in de tuin tijdens onze oogstfeestjes.