smikkelen en terugblikken

De laatste week groenten, met veel verschillende bijzonder groentetjes in het oogstaandeel. 

Het is een tijd om terug te blikken op het jaar en ook om vooruit te kijken. Er zijn beste grote dingen gebeurd. 

We begonnen dit jaar met onze nieuwe solidaire betaling. 

We zijn lid geworden van de agro-ecologische federatie, een nieuwe samenwerking van verschillende organisaties waar de Ommuurde Tuin bij is aangesloten zoals de biotuinders, toekomstboeren, de bio-vegan telers, de BD vereniging, de permacultuurtuinders en het CSA netwerk. Een heel mooi inititief waardoor we de breedte van biologisch en nieuwe vaak minder bekende ontwikkelingen in de (kleinschalige) landbouw samen onder een paraplu hebben gekregen en een gesprekspartner kunnen zijn voor de overheid. 

En natuurlijk corona… dus bijna geen feestjes of kookworkshops, geen terras maar alles to go. Wel desinfectie en geduld en  ook… veel blije mensen die in de tuin veilig buiten boodschappen kwamen doen, kruidenplantjes meenamen of een kopje thee kwamen drinken.

We begonnen dit jaar met een extra open maand in april met een droog, warm zonnig voorjaar met half mei nog fikse nachtvorst; en nog meer droogte gevolgd door een natte nazomer en koele herfst. Gelukkig is de nachtvorst nu nog uitgebleven en genieten we van de laatste dahlia en begonia bloemen.

De oogst van dit jaar was ook opmerkelijk: peultjes, sla en bietjes groeiden geweldig. Net als de aardbeien, courgettes, boontjes en zoete aardappelen. De kolen, komkommers en aardperen hadden er dit jaar minder zin in. We konden ook heel veel kruiden oogsten.

De toekomst: Komende maand sturen Elske en ik onze oogstaandeelhouders weer een bericht om te vragen naar jullie bevindingen van dit jaar. Eigenlijk hadden we een bijeenkomst in de tuin in gedachten maar dat gaat het dit jaar niet worden. Wel kunnen alle oogstaandeelhouders deze woensdag en zaterdag bij het op halen van het pakket een lekker kopje chocomelk, gluhwein of chai krijgen.  

De tuin is prachtig gekleurd geel, oranje en groen. Ze ligt vol met blaadjes en we beginnen bedden af te dekken met al die blaadjes en met houtsnippers van de paddestoelenkweker Ruud. Ruud kweekt op houtzaagsel shii-take en koningsoesterzwammen; heel mooie kwaliteit en lokaal! Daarom haal ik ze ook graag op in Nijmegen waar ik toch al wekelijks ben. En ik neem dan de uitgegroeide baaltjes mee. Dat is een mooie aanvulling van de organische stof in de bodem en nu aan het eind van het seizoen een dekentje voor de winter. 

We hebben dit jaar 2 keer zoveel zoete aardappel gezet. Een deel op anti-worteldoek en een deel zonder. We konden tijdens het oogsten geen verschil ontdekken qua opbrengst maar wel opmerkelijk was dat we bij het stuk met doek veel minder wormen vonden en dat de grond veel compacter was. Het scheelt natuurlijk met wieden dat anti-worteldoek, maar ik vind de bodem en het bodemleven belangrijker dus volgend jaar telen we het zonder doek. 

Zoete aardappel is een heel hippe groente, ik was dan ook heel verbaasd dat mijn zus het nog nooit had klaargemaakt. Ik gebruik het als een soort wortel in allerlei curry’s en ook in een risotto vind ik het geweldig. Daarnaast doen we het vaak in de oven met pastinaak en biet voor een veggie-roast. Heb je een lekker recept dat je wilt delen dan horen we dat graag!

Vorige week kreeg ik een nieuw recept voor kardoen van Marielle terug: "Wij hebben de kardoenstelen geschild, in stukjes gesneden. 40 min gekookt met een bouillonblokje. Daarna in schaal gedaan met tomatensaus met provensaalse kruiden, laagje parmesaanse kaas erover en 5min onder gril. Lekker met pasta en vis."

De andijvie is mooi geel van binnen. Vooral het hart wordt hier als sla gegeten. Zacht en licht bitter, mmmm. Maar morgen eten we weer eens stamppot. Gewoon lekker met spekjes en gehaktballetjes van lamsgehakt. Ik ben wel een bio-vegan teler maar ik eet zo nu en dan vlees. Lamsgehakt van Carolines Veluws heideschapen kruid ik met pittig gerookt paprikapoeder, gemalen komijn, tijm en wat zout en dan rol ik er balletjes van, kort bakken in de pan want anders worden ze uiteindelijk wel wat droog. 

De stoofpeertjes komen van de oudste boom in de tuin. De Beurre Alexandre Lucas, een perenboom die ten tijde van Willem III veel werd aangeplant. Deze boom is een keer afgezaagd en terug gegroeid met 5 stammen. Hij produceert nog steeds peertjes maar deze zijn wel veel kleiner dan ooit de bedoeling was. Ze hebben nog steeds een lekkere smaak maar omdat ze uit de boom vallen kun je ze het best zsm stoven dan wachten tot ze rijp worden. Schil de peertjes en kook ze min 30 minuten tot ze zacht zijn. Wil je ze rood, voeg dan een scheutje wijn aan toe en wat suiker voor een lekker kookvocht. Als je het kookvocht in kookt heb je een mooie saus.

Yacon hebben we dit jaar voor het eerst ook op grotere schaal geteeld. Het is een sappige groente die ook wel appelwortel wordt genoemd. Het is lekker rauw, als een appeltje, door de salade. Het heeft de neiging zwart te kleuren, besprenkel het met wat citroensap of eet snel op.

Vanochtend is er een ware veldslag geleverd met de mierikswortel. Deze pittige wortel had zich goed vastgezet. Normaal vormt zo’n plant 1 dikke wortel maar ik heb denk ik iets verkeerd gedaan want de planten die we vanmorgen uit de grond probeerden te trekken waren meer een soort octopussen die zich vasthielden. We hebben de dikke delen van de wortels gesneden en iedereen vind dus een stukje wortel in een zakje. Niet weggooien, schoonboenen, raspen/pureren en in wat mayonaise doen. Lekker bij (zoete) aardappel uit de oven. Of bij sushi, dan zonder mayo natuurlijk. Wil je het bewaren dan zijn er allerlei recepten op internet te vinden. Ventileer trouwens goed als je het pureert er komt flink heftige damp vrij. Je bent wel gelijk van je verkoudheid af. Het recept hieronder komt van Norbert: MergenMetz.nl

Schil de wortel en snijd ze in stukken. Maal ze met een keukenmachine fijn. Voeg een schepje suiker en azijn toe en kneed het tot het een niet te natte massa is. De verhoudingen zijn: ca. 1 theelepel suiker, 4 eetlepels azijn, 1 wortel. Duw stevig in de potjes, maak ze mooi vol en doe het deksel erop. Klaar is kees.

Shiso is ook zo’n onbekend kruid/groente, Japanse munt heet het in het Nederlands. Als kiemgroente heb je het vast wel eens op in een restaurant. Maar als bladgroente is het minder bekend. Het heeft een warme munt/anijs/kaneel-achtige geur en past goed bij deze tijd van het jaar. Emile van de nieuwe winkel maakt er een mooi gerecht van met pompoen. Het is te bewerkelijk voor mij maar wel leuk om naar te kijken op deze video. In mijn keuken gebruik ik het als een soort spinazie in roerbakgerechten, ook vaak met pompoen of andere zoete groenten. Puur als spinazie in een quiche is het wat te heftig qua smaak vinden mijn kinderen. Het blad is stevig snij het dus heel fijn.

Welke pompoen er deze week in het pakket gaat is nog een verrassing. We gaan de voorraad opmaken. Er zijn nog blauw/grijze Crown Prince, Platte Witte Boer pompoenen, bobbelige Marina di Chioggia, oranje Rouge d’Etampes, groene Kobocha, donkere acorn squash, en natuurlijk de bekende oranje Kuri pompoentjes. De schil van de pompoenen kun je gewoon eten. Alleen de beschadigingen haal ik er met een kaasschaaf af.

Veel plezier met koken en tot ziens in de tuin voor een drankje en anders een fijne winter!

Esther, Elske, Marieke, Pauline, Nikki, en alle stagiaires en vrijwilligers

Nog interesse in lamsvlees? Er is nog lamsschouder en lamsgehakt en spare-ribs op voorraad in de tuin.